Acil ve Kritik Hasta USG I

Acilde

Akciğer USG

Odaklanmış EKO

İntrakraniyal ve ekstrakraniyal Arter USG

1-Ultrasonografinin temel özellikleri

Doç. Dr. Ahmet Sebe

Çukurova Üniversitesi Acil Tıp AD

2-Kalbin İki Boyutlu Görüntülenmesinde Lokalizasyon ve Kullanımı

Yrd. Doç. Dr. Betül Gülalp

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD.

Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi

Doç. Dr. Ahmet Demircan

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD

3-Sol ventrikül kısalması ve ejeksiyon fraksiyonu (Temel Yaklaşım)

Yrd. Doç. Dr. Betül Gülalp

Başkent Üniversitesi Acil Tıp AD.

Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi

4-İleri görüntü modaliteleri; M-Mode ve Doppler teknik özellikleri ve kullanımı

Yrd. Doç. Dr. Hakan Altay

Başkent Üniversitesi Kardiyoloji AD.

İstanbul Uygulama ve Araştırma Merkezi

5-Kardiyopulmoner resüsitasyon

Prof. Dr. Cuma Yıldırım

Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi AD.

6-Akut koroner sendrom

Prof. Dr. Alpay Turan Sezgin

Başkent Üniversitesi Kardiyoloji AD

Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi

7-Miyokard enfarktüs komplikasyonları

Öğ. Gör. Uzm. Dr. Özlem Karagün

Başkent Üniversitesi Acil Tıp AD.

Adana Uygulama ve Araştırma Mekezi

8-Aort diseksiyonu

Prof. Dr. MaryNan Mallory

Asc. Prof.  Daniel Jude O’Brien

Dept of Emergency Medicine

University of Louisville

9-Kalp tamponatı

Doç. Dr. Selahattin Kıyan

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi  AD.

10-Pulmoner tromboemboli

Öğ. Gör. Uzm. Dr. Betül Akbuğa Özel

Başkent Üniversitesi AD.

11-Sistolik kalp yetmezliği

Ar. Gör. Dr. Gönül Açıksarı

Uzm. Dr. Kurtuluş Açıksarı

Doç. Dr. Doğaç Niyazi Özüçelik

Bakırköy Dr. Sadi Konuk

Eğitim Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Kardiyoloji Kliniği

12-Diyastolik kalp yetmezliği

Ar. Gör. Dr. Gönül Açıksarı

Uzm. Dr. Kurtuluş Açıksarı

Doç. Dr. Doğaç Niyazi Özüçelik

Dr. Sadi Konuk

Bakırköy Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği Acil Tıp Kliniği

13-Kapak hastalıkları

Öğ. Gör. Uzm. Dr. Hüseyin Narcı

Başkent Üniversitesi Acil Tıp AD.

Konya Araştırma ve Uygulama Merkezi

14-Pulmoner hipertansiyon

Uzm. Dr. Abdulkadir Çakmak

Amasya Sabuncuoğlu Şerefeddin Devlet Hastanesi Kardiyololi Kliniği

15-Kalp içi trombüs

Doç. Dr. Özgür Çiftçi

Başkent Üniversitesi Kardiyoloji AD. Konya Araştırma ve Uygulama Merkezi

16-Atriyal Fibrilasyon

Prof. Dr. Özgür Karcıoğlu

Acibadem Üniversitesi Acil Tıp AD.

17-Atriyal Fibrilasyon

Prof. Dr. Özgür Karcıoğlu

Acibadem Üniversitesi Acil Tıp AD.

18-Diğer kalp görüntüleme yöntemleri

Doç. Dr. Aytekin Güven

Başkent Üniversitesi Kardiyoloji AD. Konya Uygulama ve Araştırma mertkezi

19-Akciğer USG                                    

Yrd. Doç. Dr. Betül Gülalp

Başkent Üniversitesi Acil Tıp AD. Adana Uygulama ve Araştırma Merkezi

20-Ekstrakraniyal arter USG

Doç. Dr. Atilla Özcan Özdemir

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Nöroloji AD. Girişimsel Vasküler Nöroloji

21-İntrakraniyal arter USG

Doç. Dr. Semih Giray

Başkent Üniversitesi Nöroloji AD.

Girişimsel Vasküler Nöroloji

Adana Uygulama ve Araştırma  Merkezi

Acil ve kritik durumda ayırıcı tanı yaşamda kalım şansıdır, bu durumda zaman yaşamdır. Hastabaşı acil ultrasonografi (USG) bunun olası en kolay ve hızlı yoludur! Gerçek anlamda yaşatılabilen hasta ileri tedavileri alabilecek hastadır. Bu nedenle amaç öncelikle hastanın yaşamda kalımını sağlamaktır. Hastabaşı acil USG’de kalp hem kendini hem diğer organları besleyerek travma-dışı yaşam desteği protokollerinde ilk yeri almış olması ile özelliklidir.  Bunun yanı sıra kalp aritmi, tamponat gibi birçok durumun ayırt edilmesi ile tedavi edilebilir birincil nedenleri ve ikincil nedene bağlı gelişen durumlarda da olası ayırıcı tanıya katkı sağlamakla beraber olması gereken destek tedavi için gerekli bilgiyi sağlar. Hasta başı uygulama ile fizik bakı sırasında birkaç dakikada tamamlanabilen temel yaşamsal bilgiyi sağlayan daha hızlı ön ayırıcı tanı, acil tedavi planı, konsultasyon seçimi ve yatırılacağı yeri belirleyen kanıtlanmış başka ya da daha üstün bir bilimsel yaklaşım yoktur.

Gelişmiş ülkelerde ‘Acil Tıp Uzmanlık Eğitimi’ içinde hastabaşı iki boyutlu (2D) USG detayları net olarak oluşturulmuştur. Ülkemizde 1990’lı yılların sonlarında Acil Tıp Anabilim Dallarında bu uygulama ve eğitime yer veren Üniversitelerimiz ile başlamış ve günümüzde hem ihtisas programları hem de Türkiye Acil Tıp Derneği, Türkiye Acil Tıp Uzmanları Derneği, Acil Tıpta Radyoloji Derneği’ nce verilen kurslar ile güncel ve hızlı gelişimine devam etmektedir.

Kalp ultrasonografisi (USG)  acil hastada uygulanan temel ekokardiyografi bilgilerini esas alır ve Odaklanmış Transtorasik Ekokardiyografik Uygulama (FATE,Focused Assessed Transthoracic Echocardiography), Odaklanmış Kardiyak USG (FOCUS), Acilde Odaklanmış Ekokardiyografi (FEED), kalp arrestinde kalp ve akciğerin değerlendirmesi (CAUSE)  şeklinde farklı isim ama benzer yaklaşımlar ile ifade edilmiştir.

ACİLDE ODAKLANMIŞ EKO YALNIZ KALP HASTALARI İÇİN DEĞİLDİR!!!

Kalp USG yapabilmek için gerekli eğitimlerde tüm dünyada bir konsensüs oluşturulmamış olsa da farklı birliklerin açıklamaları ve bilimsel çalışma sonuçları mevcuttur. ACC/AHA EKO eğitimlerini 3 kategoride; seviye 1, 2 ve 3 olarak tanımlar. Temel kardiyak USG (=Seviye 1) için 150 yorum+75 doğrudan uygulama önerir. İleri Ekokardiyografi kullanabilmek için en az seviye 2 gereklidir. Bu 300 yorum+150 doğrudan uygulama demektir. Bunların devamlılığı önemlidir. ACEP USG kılavuzunda travma, gebelik, anevrizma, kardiyak, biliyer, üriner sistem, DVT, yumuşak doku/kas-iskelet, toraks, oküler ve girişimsel USG’yi içeren acil hastabaşı USG eğitiminin 16-24 saatlik dersi içermesi ve herbir konuda 25-50 olguda doğrudan uygulama yaparak değerlendirebilecek seviyede olacak şekilde, kayıt ve bunların tartışarak yeniden değerlendirilmesi yolu ile yeterli olduğu belirtilmiştir. Kalp USG’si kalp boşlukları, duvarları, perikardiyal alan ve kontraksiyonu ile ilgili temel bilgiyi sağlar. Görsel varsayıma dayanan bu kalitatif değerlendirmenin yeterli deneyimden sonra kantitatif ölçümlere yakın doğrulukta öngörüyü sağlayabilmesi nedeni ile Acil Tıp ayırıcı tanı ve tedavilerinde yerini almaktadır. Henüz yaşamsal durumda olmayan, herhangibir şikayetle başvuran ama acil kabul edilen tüm hastalarda da değerlidir.

Birçok Acil Tıp Uzmanı gibi uzmanlık eğitimimde başlayan hastabaşı acil USG, Uzmanlık sonrası atamamın yapıldığı Adana Devlet Hastanesi Acil Servisde Başhekim tarafından kliniğe verilen cihaz ile, ardından Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp AD kadrosunda Adana Uygulama ve Araştırma Merkezinde Acil Servis için alınan cihaz uygulamaları ve gerek bilimi izleyerek gerek uluslar arası ve ulusal kongre ve sempozyumlar, makale çalışmaları ile devam etmiş, 3 aylık EKO izlem, tartışma ve acil hastalarda uygulamalardan sonra önceden planlanmaksızın bu kitap çalışmaları başlamıştır. Bütün bu süreçte elde edilen görüntülerden çoğunlukla faydalanılmıştır. Kitabımızda yer alan akciğer, ekstrakraniyal ve intrakraniyal USG ile toraks-boyun-beyin üçlüsünün tek seferde değerlendirilebilmesi planlanmıştır. Bu konuda ilk kitabımızla Türkçe kaynak oluşturmaya katkıda bulunmak amaçlanmıştır.

Birçok konudan fedakarlık etme, kendini ve sevdiklerini öteleme pahasına, her durum ve koşulda Acil Tıp’a hizmet eden, inanan ve değer veren, böylelikle daha çok yaşamda kalımı sağlayan ve hiç tanımadığı başkalarının yaşamlarında hiçbir tanı olmaksızın kalabalığın içinde en karmaşık ve zor anlarda büyük sorumluluğa sahip olarak görevini yerine getiren herkese sonsuz saygılarımı sunuyorum.

Acil ve kritik hasta yöneten tüm hekimlerle paylaşmak üzere …

*Ek görüntü, renkli resim, videolar CD’de yer almaktadır.   Ali, Ber, Efe’ye...