Muhteşem Gatsby’den Sözde Kızlar’a Francis Scott Key Fitzgerald ve Peyami Safa

Karşılaştırmalı edebiyat, farklı ulusların edebiyatlarından olan eserlerin ortak konu ve motif anlamında benzerlikleri ve farklılıklarıyla karşılıklı incelenmesidir. Bu yönüyle karşılaştırmalı edebiyat, kendimizin ve ötekinin edebiyatını daha iyi anlamamızı ve keşfetmemizi sağlar. Öyle ki bir yabancı metni okuyup incelediğimizde kendi edebiyatımızı ve kültürümüzü çok daha yakından öğrenme ve eksiklerimizi giderme ihtiyacını hissederiz.

Karşılaştırmalı edebiyatın önemini anlatacak en güzel örneklerden biri Atsız’ın 1940 yılında yazdığı “Davetiye” şiiridir:

Bizim yanık Füzûlî’miz engin bir deniz!

Karşısında bir göl kalır sizin Dante’niz!

 Yüksek lisans öğrencim Suzan Yavuz bu çalışması ile, Amerikalı yazar Francis Scott Key Fitzgerald’ın Muhteşem Gatsby (1925) ve Peyami Safa’nın Sözde Kızlar (1922-1925) adlı eserini Caz Çağı ve Yitik Kuşak bağlamında benzer ve farklı yönleriyle ele alarak karşılaştırmalı edebiyat alanında önemli bir boşluğu doldurmaya çalışmıştır.

Eserler farklı coğrafyalara ait olsalar da aynı dönemi (1920-1930) anlatmaları ve toplumların ortak yönlerine işaret etmeleri bakımından, karşılaştırmalı edebiyat yöntemlerinden biri olan metne odaklı inceleme metoduyla öz ve biçim açısından karşılaştırılmış, eserlerin benzer ve farklı yönleri ortaya konulmuştur.

Sevgili Suzan’ın tez çalışmasının kitaplaştırılması, bir yandan kendi kültürümüzü ve ötekini daha iyi anlamımızı sağlarken bir yandan da edebiyat severleri Türk ve Amerikan edebiyatına keyifli bir yolculuğa çıkaracaktır.

Elmas ŞAHİN