R. M. Rilke Ve H. Kräftner’in Melek İmgeli Duaları- I (Duino Ağıtları’ndaki Meleğin İslamiyetle İlişkisi)

Melek, tarih öncesinden günümüze, kadim inanışlardan tek tanrılı dinlere dek farklı tezahürlerde olsa da tümcüleyin Bir olan Kelam’ı/ Söz’ü – ortak bir zeminde birleştirir. Bu zemin meleğin kavramsal olarak ait olduğu “Religion” (din) sözcüğünün kökeninde mevcuttur. “Religion”, Latince religio’dan gelir; anlamı bağlamak ya da bağlantılandırmaktır. İnsanları ayırmaz, bağlar. Savaşa değil, sevgiye çağırır. En çok da melekleriyle... Melekler ki, kadim çağlardan beri hep aynı göğün altında doğup ölen insan(lık)ın eşlikçisidir. Farklı zamanlarda, farklı mitlerde, farklı dinlerde, farklı sanatlarda, en çok da yazın dünyasında karşımıza çıkmıştır. Rainer M. Rilke’nin Duino Ağıtları ile Hertha Kräftner’in Bir Melek Çağırmak ve Dualar adlı metinlerindeki melek imgeleri İbrahimi dinlerden, Musevi-Hıristiyan ve İslam mistik geleneklerinden izler taşıyor. Tanrı’nın ölümüyle karakterize olan bir kriz çağında yaşayan iki Avrupa’lı şair meleklere sesleniyor. Savaşa karşı meleklere seslenen iki şair, bir anlamda insanlığın geleceği için (melek imgeli) poetik dualar ediyor. FKE.

GİRİŞ

İKİ ŞAİR: RAİNER M. RİLKE VE HERTHA KRÄFTNER

Yüzyıl Dönümünden II. Dünya Savaşına Kadar Avusturya Yazını

Yaşamı ve Poetikasıyla Rainer Maria Rilke

Post-Mortem Bir Ses: Hertha Kräftner

Rainer M. Rilke’nin Hertha Kräftner’e Etkisi

KUTSAL VE SANATSAL İZDÜŞÜMLERİYLE MELEK İMGESİ

Dinler Tarihinde Melek Kavramı

Semavi Dinlerde ve Kutsal Kitaplarda (Baş)Melekler

(Post)Modern Dünya ve Alman Yazınında Melek

(Post)Modern Batı Kültüründe ve Sanatında Melek

DUİNO AĞITLARI’nda MELEK VE İNSAN

Duino Ağıtları’nın Oluşum Tarihi

Rilke’nin İslamiyete Bakışı

Duino Ağıtları’ndaki Melek İmgesi

1. AĞIT (Uvertür)

Çığlık Motifi I

“Her Bir Melek (Niçin) Korkunçtur”?

Ontolojik Katmanlar ve İnsan Figürleri

Yaşam ve Ölüm Arasındaki Sonsuz Birlik (Bengi Akıntı)

2. AĞIT (Allegro Religioso)

Kreşendo: Melekler Hiyerarşisi

Ayna Simgesi

Birincil Tema: Melek-İnsan I

Yaşamın Bütünleyeni Olarak Ölüm

Yaşam ve Ölümün Bağlantı Merkezi: Kalp

Eşyanın Sırrı

İkincil Tema: Dönüşüm I

3. AĞIT (Adagio Mystico)

Dönüşüm II

Kendini Bil-mek/ Başlamak

Göğün Ters İmgesi Olarak Melekler

4. AĞIT (Andante Espressivo)

Yüreğinin Perdesi Önünde Oturan İnsan

Kukla/Melek/ İnsan Figürleri

Varlığımızda Saklı Genişlik Duygusu: Çocukluk

5. AĞIT (Allegro-Prestissimo)

İki Yaşam Modeli: Gezginler ve Burjuva Düzeni

“Subrisio Saltat.” ve Melek

“Hiçbiryerdelik” ve “O Yer”

6. AĞIT (Andante con brio)

Kamil İnsan Modeli Olarak Yiğit

7. AĞIT (Allegro-Vivacissimo)

Çığlık Motifi II

Çağrı Basamakları

Dönüşüm III: Vahdet’ül Vücud

8. AĞIT (Andante con Espressione)

Hayvanın ve İnsanın Görme Biçimleri

“Açıklık” ve “Karşıda Olmak”

Yeni Bir Dil ve Bilinç İstemi

9. AĞIT (Allegro-Assai)

Dönüşüm IV: Seyr-i Sülûk’un Tamamlanması

“İslamiyetin Meleğine” Açılan Anahtarlar

10. AĞIT (Final- Andante maestoso)

Poe-mi(s)-tik Topoğrafyalar

Ağıtların İslamiyetle ve Tasavvuf Felsefesiyle Diyalojizmi

Minör Düello (Guardini/ Buddeberg/ Rösch)

Annemarie Schimmel ve Ingeborg Solbrig’in Okumaları

Ağıtların Meleğinin İslamiyetle Bağı: Kamil İnsan

Bajo Continuo: Aşk Poetikası Olarak Duino Ağıtları ve Ağıtların Meleği

SONSÖZ

KAYNAKLAR