Bu kitabı hazırlarken, tüm vatandaşlarımıza faydalı olmayı amaçladık. Bu kitabımızın,
tüm halkımızı ilgilendirdiğini düşünüyoruz. Diş hekimleri olarak hiçbir problemi
yoksa bile herkese altı ayda diş hekimine gitmesini tavsiye ediyoruz. Bu gerçekten
önemli bir tavsiyedir. Bu tavsiyeye uyulması durumunda insanların ömürlerinde yaklaşık
olarak 150 kez diş hekimine gitmesi gerekiyor. Tabii ki diş tedavisi olanların diş
hekimine gitme sayısı çok daha fazla olacaktır. Ülkemizde yılda ~50 Milyon veya daha
fazla sayıda diş hekimine müracaat bulunmaktadır [1]. Bu kitabımızın, diş hekimine gitmeden
önce, gittikten sonra ve tüm hayatınızda faydalı olacağını düşünüyoruz. Bilindiği
gibi bazen bir resim, bin cümle etkisi gösterebilmektedir. Bundan dolayı kitabımızdaki
bilgileri, mümkün mertebe fotoğraf ve resimler eşliğinde açıklamaya özen gösterdik.
Kitaptaki bilgileri dikkate alıp, tavsiyelere uymanız durumunda, diş tedavileri için daha
az paranız gideceğine ve daha sağlıklı bir hayat yaşayacağınıza yürekten inanıyoruz.
Kitabımızdan kimlerin ve nasıl istifade edebileceğini özetlersek;
a) Tüm vatandaşlarımız; kitaptaki ağız ve diş sağlığı problemleri ve tedavi yöntemleriyle
ilgili bilgilerden faydalanma, farkındalığı arttırma, hijyen bilgilerini öğrenme
ve uygulamayla ilgili istifade edebilirler.
b) Diş hekimleri, dental klinikler ve hastaneler; hastalarını ağız ve diş sağlığıyla ilgili
bilgilendirme amacıyla kitabımızı kliniklerinde veya bekleme salonlarında bulundurabilirler.
Ayrıca diğer branşlardaki sağlık personellerinin bilgilerinin artması
için kullanabilirler.
c) Diş malzemesi satan iş yerleri; kendi personellerin bilgilerinin artması, diş hekimlerine
ve kliniklere bilgi ve hediye amaçlı kullanabilirler.
d) Sağlık bakanlığı ve diş hekimliği odaları; vatandaşlarımızın ağız ve diş sağlığıyla
ilgili bilgilerinin ve farkındalıklarının artması için kullanabilirler.
e) Üniversiteler; öğrencilerin ve öğretim üyelerinin, ağız ve diş sağlığı bilgilerinin ve
farkındalıklarının artması için kullanabilirler.
Kitapta bulunan bilgiler bilgilendirmek içindir, bu bilgilendirme hekimin hastasını
tıbbi amaçla muayene etmesi, tanı koyması ya da tedavi etmesi yerine kesinlikle geçmez.
Zaten kitabın birçok yerinde diş hekimine gitmeniz hatırlatılmıştır.
Kitabı okurken, tıp bilimlerindeki ilerlemelerin hızlı olduğunu, kitaptaki bazı bilgilerin
eskiyebileceğini aklınızda tutmalısınız.
Hepinize sağlıklı, başarılı ve mutlu günler dileriz.
İÇİNDEKİLER
1. DİŞLERİN YAPISI VE TÜRLERİ............................................................................................................ 1
2. AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI PROBLEMLERİ............................................................................................... 5
2.1 Diş Çürüğü......................................................................................................................................................... 6
2.1.1 Diş Çürümesinin Belirtileri Nelerdir?....................................................................................................... 6
2.1.2 Çürük Dişlerin Zararları................................................................................................................................ 7
2.1.3 Dişler Nasıl ve Neden Çürür?....................................................................................................................... 8
2.1.4 Çürük Diş Tedavi Edilmezse Ne Olur?...................................................................................................... 9
2.1.5 Diş Çürüklerinin Önlenmesi........................................................................................................................ 9
2.2 Diş Ağrısı..........................................................................................................................................................10
2.3 Diş Taşı (Tartar) ve Mikrobiyal Dental Plak..........................................................................................11
2.4 Ortodontik Problemler.................................................................................................................................11
2.4.1 Tedavisi Gereken Ortodonti Bozuklukları.............................................................................................11
2.4.2 Diş Hekimine ya da Ortodontiste Gidilmesi Gereken Acil Durumlar...........................................16
2.5 İltihap, Apse.....................................................................................................................................................16
2.6 Gömülü Diş Problemleri..............................................................................................................................17
2.7 Çene Eklemi Problemleri.............................................................................................................................19
2.8 Kötü Ağız Kokusu .........................................................................................................................................20
2.9 Diş Gıcırdatma (Bruksizm).........................................................................................................................22
2.9.1 Bruksizmin Nedenleri...................................................................................................................................23
2.9.2 Bruksizmin Tedavisi......................................................................................................................................24
2.10 Diş Sızlaması....................................................................................................................................................24
2.11 Ağız Kuruluğu.................................................................................................................................................25
2.12 Diş Eti Çekilmesi............................................................................................................................................26
2.13 Aft.......................................................................................................................................................................27
2.14 Uçuk...................................................................................................................................................................28
2.15 Diş Eti Kanaması............................................................................................................................................29
2.16 Diş Hekimi ve Diş Tedavisi Korkusu........................................................................................................29
3. AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI TEDAVİLERİ..................................................................................................31
4. İMPLANT TEDAVİSİ.................................................................................................................................33
4.1 İmplant Tedavisinin Avantaj ve Dezavantajları Nelerdir? .................................................................34
4.2 İmplant Diş Yaptırmanın Kısaca Aşamaları Nelerdir? .......................................................................35
4.3 Tam Dişsiz Hastalarda Kaç İmplant Gerekir?........................................................................................37
4.4 İmplant Üstü Tam Protez Nedir? ..............................................................................................................38
4.5 İmplant Yapılırken Acı Duyar mıyım? .....................................................................................................39
4.6 İmplant Kanser Yapar mı?............................................................................................................................39
4.7 İmplant, Çene Kemiğini Korur mu ? Kemik Erimesini Önler mi?...................................................39
4.8 İmplant İşlemi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?.........................................................40
4.9 İmplant Tedavisi Pahalı mıdır?...................................................................................................................41
4.10 İmplant Tedavisinin Ücreti Nedir?...........................................................................................................41
5. DİŞ PROTEZLERİ ......................................................................................................................................43
5.1 Hareketli Protezler.........................................................................................................................................43
5.2 Tam Protezler .................................................................................................................................................43
5.3 Bölümlü Protez (Parsiyel Protezler) ........................................................................................................44
5.3.1 Kroşeli (Kancalı) Bölümlü Protezler........................................................................................................44
5.3.2 Hassas Tutuculu Bölümlü Protezler .........................................................................................................45
5.3.3 Hareketli Protezlerin İdeal Ömrü Ne Kadardır? ..................................................................................46
5.4 Yeni Hareketli Protez Kullanacaklar İçin Uyulması Gereken Kurallar..........................................46
5.5 Hareketli Protezin Bakımı Nasıl Yapılmalıdır? ....................................................................................48
5.6 Protezin Düzenli Kontrolleri......................................................................................................................49
5.7 Sabit Protezler ................................................................................................................................................49
5.7.1 Diş Köprüsü.....................................................................................................................................................49
5.7.2 Kron (Diş Kaplaması) ..................................................................................................................................50
5.7.3 Zirkonyum Destekli Porselen Nedir? ......................................................................................................52
5.7.4 Zirkonyum Destekli Porselen Kaplamaların Avantajları Nelerdir?.................................................53
5.8 Diş Protez Ücretleri Ne Kadardır?............................................................................................................54
6. ORTODONTİ ...............................................................................................................................................55
6.1 Ortodontik Tedavi Her Yaşta Yapılabilir mi?.........................................................................................56
6.2 Ortodontik Tedavi Neden Özellikle Erken Yaşta Yapılmalıdır? ......................................................56
6.3 Çocuklarda Ortodontik Tedavi Neden Önemlidir? ............................................................................56
6.4 Ortodontik Tedavinin Faydaları ...............................................................................................................57
6.5 Ortodontik Braket Çeşitleri........................................................................................................................57
6.6 Ortodonti Tedavi Sırasında Diş Bakımı Nasıl Yapılmalıdır? ............................................................58
6.7 Şeffaf Plaklarla Ortodontik Tedavi ...........................................................................................................59
6.8 Şeffaf Plaklarla Ortodonti Tedavisinde Yemek Konusunda Bir Sınırlandırma
Var mıdır?.........................................................................................................................................................60
6.9 Şeffaf Plaklarla Ortodontik Tedavinin Avantajları...............................................................................60
6.10 Şeffaf Plaklarla Ortodontik Tedavinin Dezavantajları........................................................................61
6.11 Şeffaf Plaklarla Tedavide Ağız Bakımı ve Diş Bakımı..........................................................................61
6.12 Ortodontik Tedavide Ağrı Olur mu?........................................................................................................62
6.13 Ortodontik Tedavinin Ücreti Nedir?.......................................................................................................62
7. KANAL TEDAVİSİ .....................................................................................................................................63
7.1 Kanal Tedavisinin Aşamaları .....................................................................................................................64
7.2 Kanal Tedavisi Yapılması Esnasında ve Sonrasında Ağrı Olur mu? ................................................64
7.3 Kanal Tedavisi Gereken Dişlerin Belirtileri ve Teşhisi.......................................................................64
7.4 Kanal Tedavisi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler ..........................................................................65
7.5 Kanal Tedavisinin Ücreti Nedir?...............................................................................................................66
8. DİŞ ETİ HASTALIKLARI ve TEDAVİLERİ .....................................................................................67
8.1 Diş Eti Hastalıklarının Belirtileri ve Tedavi Edilmelerinin Önemi................................................67
8.2 Diş Eti Hastalıklarından Gingivitis (Diş Eti İltihabı) ve Tedavisi .................................................68
8.3 Diş eti Hastalıklarının Tedavisi.................................................................................................................69
8.4 Diş Eti Hastalığına Neler Sebep Olur?.....................................................................................................70
8.5 Diş Eti Hastalıkları İçin Risk Faktörleri .................................................................................................70
8.6 Diş Eti Hastalığı Nasıl Önlenir? ................................................................................................................71
8.7 Diş Eti Tedavisinin Ücreti Nedir? ............................................................................................................71
9. DİŞ DOLGUSU..............................................................................................................................................73
9.1 Kompozit (Beyaz) Dolgu Nedir?...............................................................................................................73
9.2 Amalgam Dolgu..............................................................................................................................................74
9.3 Estetik Diş Dolgusu Nedir? ........................................................................................................................75
9.4 Estetik Dolgu Hangi Durumlarda Yapılır? .............................................................................................75
9.5 Estetik Dolguların Dişe ve Diş Etine Zararı Var Mıdır? .....................................................................75
9.6 Estetik Dolgunun Tedavi Süresi ................................................................................................................75
9.7 Estetik Dolguların Ömrü Ne Kadardır? .................................................................................................76
9.8 Estetik Dolguların Bakımı Nasıl Olmalıdır? .........................................................................................76
9.9 Diş Dolgusu Ücreti Ne Kadardır?..............................................................................................................76
10. PROFESYONEL DİŞ TEMİZLİĞİ.........................................................................................................77
10.1 Profesyonel Diş Temizliği Nedir? Neden Gereklidir? ........................................................................77
10.2 Diş Taşlarını Temizletmek Zararlı Mıdır? .............................................................................................79
10.3 Diş Taşı Temizliğinin Faydaları ................................................................................................................79
10.4 Profesyonel Diş Temizliği Nasıl Yapılmaktadır? ..................................................................................79
10.5 Profesyonel Diş Temizliğinin Ücreti Nedir?..........................................................................................80
11. DİŞ BEYAZLATMA.....................................................................................................................................81
11.1 Klinikte Diş Beyazlatma..............................................................................................................................81
11.2 Evde Diş Beyazlatma (Home BleachIng)................................................................................................82
11.3 Diş Beyazlatma, İhtiyaç mı? Kozmetik Bir İşlem mi? .........................................................................82
11.4 Diş Beyazlatma, Her Zaman Başarılı Olur mu?.....................................................................................82
11.5 Beyazlatılan Dişlerin Rengini Koruma Süresi.......................................................................................83
11.6 Diş Beyazlatmadan Sonra Dikkat Edilecekler.......................................................................................83
11.7 Beyazlatma Dişe Zarar Verir mi?...............................................................................................................83
11.8 Diş Beyazlatma Ücreti Nedir?....................................................................................................................83
12. DİŞ ÇEKİMİ...................................................................................................................................................85
12.1 Diş Çekiminden Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler...........................................................................86
12.2 Diş Çekimi Sonrası Eksik Diş İçin Ne Yapılmalıdır? Bir Diş Eksikliği Önemli midir? �������������87
12.3 Diş Çekimi İçin Bayan Diş Hekiminin Gücü Yetersiz Kalır mı?......................................................87
12.4 Diş Çekimi Ücreti Nedir? ...........................................................................................................................87
13. AĞIZ, DİŞ VE ÇENE CERRAHİSİ ........................................................................................................89
14. ÇOCUK DİŞ HEKİMLİĞİ ........................................................................................................................91
14.1 Diş Çekimi (süt dişi ve daimi dişler)........................................................................................................92
14.2 Dolgu ve Kanal Tedavisi ..............................................................................................................................92
14.3 Fissür Örtücü Uygulaması ..........................................................................................................................92
14.4 Florür Uygulaması ........................................................................................................................................93
14.5 Koruyucu ve Önleyici Uygulamalar.........................................................................................................93
14.6 Yer Tutucu Nedir?..........................................................................................................................................93
14.7 Çocukların Süt Dişleri Neden Tedavi Edilmelidir? ............................................................................95
15. LAMİNA (YAPRAK) DİŞ .........................................................................................................................97
15.1 Laminalar Kimlere Yapılır?.........................................................................................................................97
15.2 Laminaların Avantajları Nelerdir? ...........................................................................................................98
15.3 Laminaların Dezavantajları Nelerdir?......................................................................................................99
15.4 Lamina Diş Kullanımında ve Bakımında Nelere Dikkat Edilmelidir?...........................................99
15.5 Porselen Lamina Diş Ücretleri Neden Pahalıdır? ................................................................................99
16. ESTETİK DİŞ HEKİMLİĞİ ...................................................................................................................101
16.1 Kısa Sürede Diş Estetiği Sağlanabilir mi?.............................................................................................102
16.2 Hangi Durumlarda Diş Estetiği Yapılmalıdır?....................................................................................102
16.3 Estetik Diş Hekimliğinin Faydaları .......................................................................................................103
16.4 Gülüş Tasarımı..............................................................................................................................................103
17. DİŞ MUAYENESİ.......................................................................................................................................105
17.1 Anamnez ve Anamnez Formu...................................................................................................................105
17.2 Röntgen Film Çekimi................................................................................................................................ 106
17.3 Çürüklerin Oluşturduğu Riskler?.......................................................................................................... 106
17.4 Diş Tedavisinde Geç Kalınmasının Oluşturduğu Riskler............................................................... 106
18. GENEL DİŞ SAĞLIĞI VE HİJYENİ.................................................................................................... 107
18.1 Zayıf Diş Sağlığı Hangi Problemlere Yol Açabilir? ............................................................................108
18.2 Dişlerini Mümkün Mertebe Koru.......................................................................................................... 109
18.3 Ağız ve Diş Hijyeni..................................................................................................................................... 109
18.3.1 Diş Fırçalama.................................................................................................................................................110
18.3.2 Diş İpi .............................................................................................................................................................112
18.3.3 Ağız Duşu.......................................................................................................................................................113
18.3.4 Arayüz Fırçası................................................................................................................................................114
18.3.5 Gargara............................................................................................................................................................115
18.3.6 Sakız.................................................................................................................................................................115
18.3.7 Dil Temizleme Aparatı ...............................................................................................................................115
18.4 Diş Sağlığına Zararlı Besinler ..................................................................................................................115
18.5 Diş Sağlığına Faydalı Besinler .................................................................................................................118
18.6 SİSTEMİK HASTALIKLAR VE DİŞ HEKİMLİĞİ........................................................................119
18.6.1 Diyabet (Şeker Hastalığı)..........................................................................................................................119
18.6.2 Hipertansiyon...............................................................................................................................................119
18.6.3 Kalp Damar Hastalıkları .......................................................................................................................... 120
18.6.4 Tiroid Hastalıkları...................................................................................................................................... 120
18.6.5 Radyoterapi................................................................................................................................................... 120
18.7 Sigara ve Diş Sağlığı.................................................................................................................................... 120
18.8 Antibiyotik Kullanımı................................................................................................................................121
18.9 Ağrı Kesici Kullanımı.................................................................................................................................121
18.10 Düzenli Kontroller ......................................................................................................................................121
19. SORULARA CEVAPLAR....................................................................................................................... 123
19.1 Diş Hekimi ve Diş Tedavisi Korkum Var? Ne Yapmalıyım? ........................................................... 123
19.2 Çocukları Diş Hekimine Mutlu Şekilde Götürmek İçin Önerileriniz nelerdir?....................... 124
19.3 Gece Ağrıyan Dişe Ne Yapmalıyız? ....................................................................................................... 125
19.4 Diş Eksikliği, Daha Yaşlı Gösterir mi?.................................................................................................. 126
19.5 Hamilelik Döneminde Diş Tedavisi Yapılabilir mi?.......................................................................... 126
19.6 Neden Ağız Kokusu Olur? Diş Hekimine Gitmek Gerekir mi? .....................................................127
19.7 Ramazanda Ağız ve Diş Sağlığıyla İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?.......................127
19.8 Kurban Bayramında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?.......................................................... 128
19.9 Sahte Diş Hekimi Kimdir? ....................................................................................................................... 128
19.10 Korona Gibi Salgın Zamanlarında Diş Kliniklerinde
Alınması Gereken Tedbirler Nelerdir?.........................................................................................................129
19.11 Korona Gibi Salgın Zamanlarında Vatandaşlarımıza Neler Tavsiye Edersiniz?....................... 130
20. AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞIYLA İLGİLİ YANLIŞLAR VE DOĞRULAR .....................................131
21. SONSÖZ........................................................................................................................................................135
22. KAYNAKÇA .................................................................................................................................................139
23. KİTAP YAZIMI İÇİN KULLANDIĞIMIZ METODOLOJİ ...........................................................145
24. İNDEKS..........................................................................................................................................................147