Halk Sağlığı Usul ve Üslubu - Birinci Kitap - Kavram

Ülkemizde halk sağlığının iki temel sorunundan biri kendini halka anlatamamak, ikincisi ise kendine anlatamamak olmuştur. Bu sorunların birincisi neredeyse evrenseldir ve bu kitabın konusu dışındadır; ikincisi ise tam olarak bu kitabın konusudur ve yazılma amacını teşkil etmektedir.

Halk sağlığı mı, öncelikle klinik-dahili bir dal değildir, belirli yol-yordama uyarak insan topluluklarına teşhis koyar, tedavi ve teşvik ederek yönetir ve değerlendirir, hepsi bir usul işidir ve bu kitap bu usulün kitabıdır ve belli bir üsluba uymaktadır.

Halk sağlığı mesleği, bir “temel sağlık hizmetleri” sunma işi de değildir, sağlık politikaları geliştirme, planlama, uygulamaları koordine etme ve değerlendirme mesleğidir.

Halk sağlığı müdahaleleri her sağlık basamağına, her türden topluluğa ve her ortama uygulanabilir ve onların işini üstlenmeden farklı disiplinlerle iş birliği yapabilir; bu kitabın mantığı bu anlayış üzerine kuruludur.

Ülkemizde yanlışlıkla halk sağlığı adı verilen toplum hekimliği ise, çoğu zaman düşük gelirli bir nüfusa sahip belirli bir toplumu hedefleyen bir kamu sağlığı hizmetidir; “kamu” (public) sözü, dilimize yanlışlıkla “halk” olarak tercüme edilmiştir.

Kalkınmış ve halk sağlığı uygulamalarını çok önce başlatmış ülkelerde de bu konuda bir kavram kargaşası bulunmaktadır, biz de oradan öğrendik ve bu hata düzeltilmelidir. Bu kitap serisiyle halk sağlığı anlayışını kökten bir değişikliğe uğratmayı hedefliyorum.

İyileşen hasta yakınlarının idolü olmayan halk sağlıkçılar; görünmeyen kahramanlardır ve artık “halk sağlıkçısı kompleksi”nin sonu gelmelidir. Bu kitabın yazılma amaçlarından biri de budur.