Osmanlı Aile Hukuku (18. Yüzyıl Adana Örneği)

Bu çalışma Osmanlı ailesinin hukukî yapısını bilimsel verilerle ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ça­lışma, giriş, sonuç ve üç bölümden meydana gelmekte ve belli bir coğ­rafyada, belli bir dönemde aile hukukuyla ilgili mahkeme kayıtlarına yansıyan hükümlerin hukukî tahlilini yapmaktadır.

Çalışmaya öncelikle, Adana’da kayıt altına alınmış XVIII. yüzyıla ait olan 72 şer‘iyye sicilinde yer alan belgelerin incelenmesi ve konuyla ilgili olanların tespit edilmesiyle başlanmıştır. Daha sonra klasik fıkıh kitaplarında aile hukuku ile ilgili bölümler incelenmiştir. Bilindiği üze­re aile hukukunun normatif kuralları ve teorik hükümleri fıkıh kitap­larında geniş olarak yer almaktadır. Bu kurallardan ve hükümlerden yeri geldikçe söz edilmekle birlikte ayrıntılı olarak bahsedilmemiş ve konunun ayrıntıları bu alana dair yazılmış kitaplara havale edilmiştir. Araştırmada daha çok aile hukuku uygulamalarına ağırlık verilmiştir. Bu bağlamda XVIII. yüzyılda Adana’da aile hukukunun nasıl uygulan­dığı, ne gibi problemlerle karşılaşıldığı ve bu problemlerin nasıl çözü­me kavuşturulduğu araştırmanın cevap aradığı sorular olmuştur. Bunun bir neticesi olarak fıkıh kitaplarında uzun uzadıya anlatılan bazı konular uygulamada fazla yer almaması nedeniyle çalışmada ya kendisine de­ğinilmemiş ya da kısa açıklamalarla izah edilmiştir. Bunun aksi olarak teoride kendisine çok az yer verilen kimi konular da uygulamada fazla karşılaşılan bir problem olması nedeniyle bir başlık altında incelenmiş­tir.