Adana Mavraları (4. Baskı)

Mavra, su dolaplarının Adana dilindeki söylenişidir. 1900’lü

yılların başından Cumhuriyet döneminin ilk yıllarına kadar,

Adana’nın eski fotoğraflarında mavraları görürüz. Onlarca

mavra, yüzyıllara meydan okuyan Taşköprü’nün altından akıp

giden Seyhan Nehri’nin kıyısında sıralanmıştır. O vakitler nehir

sularının akışıyla çark döner, mavra denilen bu su dolapları

şehre su verirdi. Bazen mavralar at veya eşek yardımı ile ya da

insan gücüyle döndürülürdü.

O günlerde şehir suyu olmadığı için Adana halkı tulumba

veya nehir suyu kullanırdı. Nehir kenarlarındaki bahçeler ve

şeker kamışı tarlaları mavralarla sulanırdı. Evlerin bahçelerinde

küçük bir bahçe mavrası bulunurdu. Bu mavralarla su, kuyulara

dökülür, kuyulardan da çekilerek bahçelere verilirdi.

Geceleri mavraların çıkardığı gıcırtı, nehrin etrafındaki

mahallelere bazen tatlı bir ninni gibi bazen de rahatsız edercesine

bir gürültü ile yayılırdı. Mavranın mil yatağına, bir miktar

kömür konularak gıcırtı çıkarması, böylece düzeneği kuran

kişinin istirahate çekildiğinde mavranın dönüp dönmediğini

duyması sağlanıyordu. Kulakları okşayan mavraların çıkardığı

bu ses, zaman içinde bir Adana deyimine dönüştü. Boş konuşmalara,

gevezelik yapmaya, lakırtı yapmaya ve yeri geldiği

zaman insanların olayları abartarak anlattığı hikaye ve laflara

“Adana Mavrası” denildi