Bilişsel-Davranış Psikolojisi

Bu kitap, psikoterapinin en etkili ve yaygın biçimlerinden biri olan

bilişsel davranışçı terapi (BDT) üzerine derinlemesine bir giriş ve rehber

sunmaktadır. Eser, BDT’nin tarihsel kökenlerinden başlayarak, Aaron

1. Beck’in öncül ettiği bilişsel terapiler, Albert Ellis’in geliştirdiği akılcı

duygusal davranış terapisi ve günümüzdeki en son yeniliklere kadar

psikoterapinin bu önemli dalının evrimini kapsamlı bir şekilde ele alır.

Kitapta bilişsel danışmanlık teorileri, kişisel ve kültürel farklılıkların ışığında

incelenirken, teorik yaklaşımların yanı sıra pratik uygulamalar ve

vaka çalışmalarına da geniş yer verilir.

Birinci bölüm, bilişsel terapinin temel prensiplerini ve metodolojisini

detaylı bir şekilde açıklar. Beck’in yöntemleri, kişiler arası teoriler

ve şema kavramları ile zenginleştirilerek modern psikoterapi pratiğine

nasıl entegre edildiği tartışılır. İkinci bölümde, BDT’nin temel kavramları

detaylandırılmış, insan ve kişilik anlayışı, bilişsel şemalar, otomatik

düşünceler ve davranışçı kurallar gibi konular üzerinde durulur. Ayrıca,

işbirlikçi empirizm, Sokratik diyalog ve diğer bilişsel tekniklerin terapötik

süreçte nasıl kullanıldığına dair yönlendirmeler sunulur.

Üçüncü bölüm, stres, yaygın anksiyete, panik bozukluk gibi spesifik

psikolojik durumlarla başa çıkma stratejilerini ele alır. Stresin tanımı,

modelleri ve yönetim teknikleri ile birlikte, bilişsel-davranışçı yaklaşımların

bu durumları nasıl ele aldığı ve müdahale yöntemleri detaylı bir

şekilde incelenir. Dördüncü bölüm ise, EMDR gibi yenilikçi tekniklerin

teorik temellerini ve pratiğe uygulanışını, imgelere dayalı çalışmalar ve

terapötik araçlar olarak kullanımlarını detaylandırır.

Kitap, akademik araştırmacılara, psikoterapi uygulayıcılarına, psikoloji

öğrencilerine ve bilişsel davranışçı yaklaşımlar hakkında bilgi

edinmek isteyen herkese hitap eder. Her bölüm, konunun derinlemesine

anlaşılmasını sağlamak için teorik açıklamalar, pratik öneriler, vaka

örnekleri ve alıştırmalar içerir. Bu kapsamlı yapı, okuyucuların BDT’nin

temellerini, uygulamalarını ve faydalarını kavramalarını sağlar, aynı zamanda

bu alanda kendilerini geliştirmelerine olanak tanır.

GİRİŞ

Teorinin Geçmişi ve Gelişimi

İlgili Araştırmalar

BÖLÜM 1 BİLİŞSEL DANIŞMADA BECK VE SONRASI BİLİŞSEL DANIŞMADAKİ GELİŞMELER

Beck’in Bilişsel Danışması

Bilişsel Danışmanın İlkeleri

Bilişsel Formülasyon: (Formu)

Kişiler Arası Teori Işığında Bir Bilişsel Terapi Önerisi (J.D. Safran)

Bilişsel Kişilerarası Yaklaşımda Şema Kavramı

Şemalar ve Gerçek Dünya Bilgilerinin Edinimi

Ekolojik Yaklaşım

Ben-Başkaları Etkileşimlerinin Görünümü

Kişilerarası Yaklaşımın Sürdürülmesi

Bilişsel Kişilerarası Döngü

Bilişsel Kişilerarası Döngünün Değerlendirilmesi

Fonksiyonel Olmayan Şemaların Yıkılması

Duygularla Çalışmak

Terapötik Birliğin Kırılması

Direncin Çözülümü

Kişilerarası Şemalar Ölçeği

Akılcı Duygusal-Davranış Terapısındeki Gelişmeler (Albert Ellis)

Bilişsel Analitik Danışma Tarihçesi ve Son Gelişmeler

BÖLÜM 2 BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI YAKLAŞIMDA TEMEL KAVRAMLAR

İnsan ve Kişilik Görüşü

Anahtar Kavramlar

Genel Teknikler

Bilişsel Teknikler

Bilişsel Davranışçı Danışmada Kullanılan Diğer Teknikler

Risk Alma ve Utancın Üzerine Gitme Alıştırmaları

Ev Ödevleri

BÖLÜM 3 BİLİŞSEL – DAVRANIŞÇI YAKLAŞIMDA STRES VE STRES İLE BAŞA ÇIKMA

Stresin Tanımı

Stres Modelleri

Stresle Başa Çıkma

Stres Yönetimi

Stres ve Stres Yönetimi İle İlgili Yayınlar

Yaygın Anksiyete ve Panik Bozukluklarında Bilişsel-Davranışçı Danışmalar

Anksiyete Bozuklukları

Yaygın Anksiyete Bozukluğu

Bilişsel-Davranışçı Danışma Teknikleri

Panik Bozukluğunun Bilişsel-Davranışçı Yaklaşımla Danışması

Panik Bozukluğunun Grupla Bilişsel-Davranışçı Yaklaşımla Danışması

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Danışmasınde

Bilişsel-Davranışsal Danışma, Diazepam ve Placebonun Etkinliğinin Karşılaştırılması

Davranış Danışmasının ve Bilişsel-Davranışçı Danışmanın

Yaygın Anksiyete Bozukluğunun Danışmasındaki Etkilerinin İncelenmesi

Yönlendirmeyen Danışma, Gevşeme Egzersizleri ve

Bilişsel Davranışçı Danışmanın Yaygın Anksiyete

Bozukluğunun Danışmasındaki Etkilerinin Karşılaştırılması

Bilişsel Davranışçı Danışmalarda Öfke Kontrolü

Bilişsel – Davranışcı Yaklaşımda Yas Tutma (Mourning) Çözümlenmesi

Yas Tutma Davranışındaki Psikolojik Dinamikler

Yas Tutma Tipolojisi

Beklenen ve Beklenmeyen Kayıplar

Varoluşsal Yas Tutma

Tepkisel Yas Tutma

Yas Tutma Aşamaları (Süreci)

Yas Tutma İle İlgili Yapılan Çalışmalar

Bilişsel Davranışta Sosyal Fobi Çözümlemesi

Sosyal Fobinin Bilişsel-Davranışcı Tedavisi

Maruz Bırakma Tekniği

Sosyal Beceri Eğitimi

Ek Davranışsal Teknikler

Sosyal Fobik Ergenler İçin Bilişsel-Davranışçı Grup Danışması

BÖLÜM 4 BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI YAKLAŞIMDA KULLANILAN YENİ TEKNİKLER

İmgeleme Teknikleri

İmgelem (Imagery)

İmgeleri Tanıma (Identifying Images)

İmgelere İlişkin Olarak Danışanı Eğitmek

Spontan İmgelere Tepki verme (Responding to Spontaneous Images)

Terapötik Bir Araç Olarak İmgeleri Harekete Geçirme (Inducing Imagery As A Therapeutic Tool)

İmgelem Tekniklerinin Danışma Amaçlı Kullanımıyla İlgili Araştırma Bulguları

EMDR Danışma Yaklaşımı İle İlgili Teoriler ve EMDR Modeli

EMDR Danışmasının Sekiz Aşaması

KAYNAKLAR