Sağlık kurumları işletmeciliği ve hastane yönetimi

Sağlık Kurumları İşletmeciliği ve Hastane Yönetimi kitabının hazırlık çalışmalarına
yaklaşık 10 yıl önce başladık. Çalışmayı tam olarak başlangıçta düşündüğümüz kapsamda
ve formatta yapamasak da Yüce Allah’ın izni ve yardımıyla çok şükür olsun ki
yapmak istediklerimizin büyük bir kısmını hayata geçirmeyi başardık. Bu çalışma; Türkiye’de
sağlık işletmeleri ile ilgili oluşturulması gereken rehberlerin ve/veya mevzuatların
oluşturulmaması veya eksik oluşturulması dolayısıyla doğan bir boşluğu doldurmak
için yapıldı.
Sağlık Kurumları İşletmeciliği ve Hastane Yönetimi kitabı özel ve kamu sağlık işletmeleri
için, güncel sağlık mevzuatı ve işleyişe göre hazırlanmış olup, sağlık işletmeleri
yönetici ve işletmecilerinin ihtiyaç duyacakları konulara bu çalışmada yer verilmiştir.
Kaliteli, etkin ve etkili hizmet anlayışı artarak devam sağlık sektöründe hastane
işletmeciliği önemli bir yer almıştır. Hastane yönetimini dört ana unsur altında toplayabiliriz.
Bunlar sağlık, mali, idari ve teknik hizmetlerdir. Eğer sağlıkta başarılı olmak isteniyor
ve sağlık hizmetinin kalitesinin artırılması hedefleniyor ise bu unsurların birbiri
ile bir makine düzeninde çalışması şarttır. Sağlık Kurumları İşletmeciliği ve Hastane
Yönetimi ile idari hizmetlerin hangi alt birimlerden oluştuğu, bu birimlerin görevleri
yetki ve sorumlukları ifade edilmeye çalışılmıştır.
Özel ve kamu sağlık işletmeleri için, güncel sağlık mevzuatı ve işleyişe göre hazırladığımız
Sağlık Kurumları İşletmeciliği ve Hastane Yönetimi kitabında sağlık işletmeleri
yönetimi ile ilgili yönetici ve işletmecilerin ihtiyaç duyacakları konuların çok büyük bir
kısmını bulmak mümkündür. Çalışmamız ondokuz bölümden oluşmaktadır;
1.bölüm’de; “Sağlık Hizmetleri ve Sağlık Sistemleri” başlığıyla; sağlık hizmetlerinin,
tarihçesi sağlık hizmeti kavramı, özellikleri, önemi, sınıflandırılması ile sağlık sistemlerinin;
amaçları ve işlevleri, karşılaştırılması, sınıflandırılması ve Türkiye’ de sağlık
hizmetlerinin yapılandırılması anlatıldı.
2.bölüm’de; “Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Tarihi ve Gelişimi” başlığıyla; Cumhuriyetten
önce Anadolu Türklerinde sağlık hizmetleri tarihi ve Cumhuriyet dönemi
sağlık hizmetleri tarihi anlatıldı.
3.bölüm’de; “Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Planlanması” başlığıyla; sağlık hizmetlerinde,
planlama kavramı, planlanmasının gereği ve hedefleri, planlamanın genel
esasları, sağlık hizmet bölgelerinin planlanması, sağlık hizmet sunucularının planlanması,
sağlık insangücü planlaması, özellikli sağlık hizmetlerinin planlaması, tıbbi cihaz
planlaması, hizmet alımlarının planlaması ve finansal planlama anlatıldı.
4.bölüm’de; “Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamaları” başlığıyla;
sağlık hizmetlerinin finansmanı, sosyal güvenlik sistemi ve sağlık sigortacılığı, Türkiye
sağlık sisteminin finansmanında sağlanan gelişmeler, sağlık harcamaları ve ilaç harcamaları
anlatıldı.
5.bölüm’de; “Hastanecilik Hizmetleri” başlığıyla; Hastanelerin tanımı, hastanecilik
hizmetlerinin tarihçesi, Türkiye’de hastanecilik hizmetlerinin gelişimi, hastanelerin
viii Önsöz
özellikleri, hastanelerin işlevleri, hastanelerin sınıflandırılması, hastane hizmetlerinde
temel kavramlar, şehir hastaneleri ve Türkiye’de hastane verileri anlatıldı.
6.bölüm’de; “Hastane Rolleri” başlığıyla; hastane rolü kavramı, hastane rollerinin
belirlenmesi, hastane rollerinin belirlenmesinde dikkate alınacak özel kriterler ve hastane
rollerinin gruplandırılması anlatıldı.
7.bölüm’de; “Sağlık Yapıları ve Ruhsatlandırılması” başlığıyla; sağlık hizmet sunumu
yatırımları, alt yapı standartları, sağlık binası inşası, hastane binası fiziki alt yapı
standartları, yeşil hastane ve ruhsatlandırma ve faaliyet izin belgesi anlatıldı.
8.bölüm’de; “Sağlık Hizmet Sunumu İçin Ödeme Yöntemleri” başlığıyla; sağlık çalışanlarına
yapılan ödeme yöntemleri, sağlık çalışanlarına yapılan ödemelerin ve ödeme
modellerinin değerlendirilmesi ve Türkiye’de sağlık hizmeti bedellerinin ödeme yöntemleri
anlatıldı.
9.bölüm’de; “Hastanelerin Yönetim ve Organizasyonu” başlığıyla; Sağlık Bakanlığı
hastanelerinin yönetim ve organizasyonu, üniversite hastanelerin yönetim ve organizasyonu
ve özel hastanelerin yönetim ve organizasyonu anlatıldı.
10.bölüm’de; “Tıbbi Hizmetler Yönetimi” başlığıyla; acil sağlık, ayaktan hasta (poliklinik),
yataklı servis (klinik), laboratuvar, görüntüleme, ameliyathane, ağız ve diş sağlığı,
ambulans, eczane, kan ve kan ürünleri, diyaliz hizmetleri yönetimi, evde sağlık,
özellikli sağlık hizmetleri, geçici koruma altındaki misafirlere verilen sağlık hizmetleri,
geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları, toplum temelli ruh sağlığı hizmetleri ve
sağlık okuryazarlığı anlatıldı.
11.bölüm’de; “Sağlık Bakım Hizmetleri Yönetimi” başlığıyla; sağlık bakım hizmetlerinin,
tanım ve kapsamı, önemi, özellikleri, yönetimi, sunum yöntemleri, koordinasyonu
ve kontrolü anlatıldı.
12.bölüm’de; “Destek, Kalite ve Teknik Hizmetler Yönetimi” başlığıyla; destek ve
kalite hizmetleri yönetimi, teknik hizmetler yönetimi ile bilgi ve iletişim teknolojileri
hizmetleri anlatıldı.
13.bölüm’de; “İnsangücü Yönetimi” başlığıyla; sağlık insangücü kavramı, önemi,
işlevleri yönetimi, sağlık işletmelerinde iş analizi, sağlık insangücü mensuplarının iş ve
görev tanımları, sağlık insangücü istihdam modelleri, ücret yönetimi, insangücü yönetiminde
eğitim ve kariyer yönetimi, sağlık çalışanlarının motivasyonu ve çalışan hakları,
sağlığı ve güvenliği anlatıldı.
14.bölüm’de; “Sağlık Hizmetlerinin Fiyatlandırılması, Faturalandırılması ve Tahsilat”
başlığıyla; Sağlık hizmetlerinin fiyatlandırılması, sağlık hizmetlerinin faturalandırılması
ve sağlık hizmet bedellerinin tahsili anlatıldı.
15.bölüm’de; “Bütçe, Muhasebe ve Gider Gerçekleştirme İşlemleri” başlığıyla;
bütçe işlemleri, muhasebe işlemleri ve gider ve gider gerçekleştirme işlemleri anlatıldı.
16.bölüm’de; “Satınalma İşlemleri” başlığıyla; sağlık işletmelerinde satınalma birimlerinin
görevleri ve organizasyon yapısı, sağlık işletmelerinde satınalma ve tedarik
zincirinin özellikleri, sağlık işletmelerinde satınalma işlemlerinin çeşitleri ve sağlık işletmelerinde
satınalma ve tedarik zinciri yönetimi aşamaları anlatıldı.
Önsöz ix
17.bölüm’de; “Lojistik, Stok ve Depo ve Taşınır Yönetimi” başlığıyla; lojistik yönetimi,
depo yönetimi ve taşınır (malzeme) yönetimi anlatıldı.
18.bölüm’de; “Sağlık İşletmelerinde Kalite ve Akreditasyon” başlığıyla; sağlık işletmelerinde
kalite ve sağlık işletmelerinde akreditasyon anlatıldı.
19.bölüm’de; “Sağlık İşletmelerinin Denetimi” başlığıyla; genel olarak denetim
kavramı, denetimin işlevi ve amacı, denetimin türleri ve sağlık işletmelerinin denetimi
anlatıldı.
Sağlık Kurumları İşletmeciliği ve Hastane Yönetimi kitabının hazırlanmasında başta
Ahmet KORKUT bey olmak üzere katkı sunan herkese çok teşekkür ederim. Aşağıda
katkı sunanların isimlerini yazdım, unutarak yazmadığım kişiler varsa onlardan özür
diler ve katkıları için teşekkür ederim. Ayrıca böylesi çalışmaların ortaya çıkması için
kendilerinden esirgemek zorunda kaldığım ilgi ve zamanlar karşısında anlayış ve sabır
gösterdiklerinden dolayı sevgili aileme destekleri için minnettarım.
Gayret bizden başarı Allah’tandır.
Mehmet ATASEVER