Ağrı Dağı ve Nuh’un Gemisi Tarih, Mitoloji ve Coğrafya

Ağrı Dağı, sadece jeolojik ve jeomorfolojik açıdan değil, aynı zamanda tufandan

sonra Nuh’un gemisine ev sahipliği yaptığına inanılan efsanevi kimliğiyle de

ön plana çıkan bir dağdır. Türkiye’nin en yüksek zirvesi olan Ağrı Dağı dünya

kültüründe derin izler bırakan önemli bir simge ve kutsal bir mekândır. Bu dağ,

çeşitli kültürlerin inançlarında ve efsanelerinde yer almasıyla, insanlığın ortak

kültürel mirasına dokunmaktadır. Farklı disiplinlerden bilim insanlarının bir araya

gelerek ortaya çıkardığı bu çalışmada, insanlık tarihinde önemli bir yere sahip

olan Ağrı Dağı ve onunla bağlantılı olan Nuh’un Gemisi’nin tarihi, mitolojisi

ve karaya oturduğu yer ile birlikte Ağrı yöresinin coğrafi özellikleri, jeolojisi

ve çevresel etkileriyle birlikte doğal ve beşeri kültürel değerleri de ele alınarak

incelenmiştir.

Bu kitap 19-21 Ekim 2023 tarihinde Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi ev sahipliğinde

yapılan 7. Uluslararası Ağrı Dağı ve Nuh’un Gemisi Sempozyumunda

sunulan tebliğlerden, editör kurulu tarafından seçilerek genişletilmiş ve kitap bölümü

olarak basılmaya layık görülen eserlerden oluşmaktadır. Bu eserde kültürel

mirasımızdaki yerini alan Nuh’un Gemisi’ni arama çalışmalarının Ağrı Dağı ve

çevresinde sürdürülmesinin, Ağrı ilinin ve Türkiye’nin inanç turizmi ve sosyo-ekonomik

yapısına nasıl bir katkı sunabileceğine dair çalışmalar da yer almaktadır.

Ağrı ili sınırları içinde, Ağrı Dağı’nın yanı sıra Nuh’un Gemisi’nin bulunduğu

yer olarak gösterilen önemli bir alan daha vardır. Bu alan, Gürbulak Oluğunun

güney kesiminde, Telçeker (Sürbehan) ile Üzengili (Meşar) köyleri arasında

yer alan doğal bir anıttır. Gemi siluetine benzeyen bu doğal yapı, Türkiye-İran

transit yoluna 3,5 km mesafededir. Bazı araştırmacılar, Nuh Tufanı’nın ardından

karaya oturduğuna inanılan geminin ve Nuh’un kayıp kenti Naxuan’ın bu

bölgede bulunduğunu ileri sürmektedir. Nuh’un Gemisi’nin izlerinin sürdürülebilir

bilimsel yöntemlerle daha kapsamlı bir şekilde araştırılması ve bu araştırma

sonuçlarından elde edilebilecek bilimsel bulgular, Ağrı’yı uluslararası bir inanç

turizmi merkezi haline getirebilir. Bu durum, bölgeye turist akışını artırarak yerel

ekonomiye canlılık getirecek ve istihdamı olumlu yönde etkileyecektir.

Bu kitap, sadece gemi arama çalışmaları ve bu çalışmaların sonuçları açısından

değil, aynı zamanda bilimsel ve kültürel bir bilgi birikimi oluşturması açısından

da bölgeye büyük katkı sağlayacaktır. Arkeolojik ve jeolojik bilgi birikimine

katkı sunacak ve insanlık tarihine ışık tutacak bu çalışmalar, aynı zamanda Ağrı

Dağı ve çevresinin doğal ve beşeri kültürel zenginliklerinin de daha fazla keşfedilmesine

imkan tanıyarak, bölgenin tanıtımına önemli bir destek olacaktır.

İÇİNDEKİLER

BÖLÜM 1 Ağrı Dağı; Doğal Çevre Özellikleri ve Turizmi Potansiyeli

BÖLÜM 2 Kalus Kalesi ve Kurganları

BÖLÜM 3 Mesuliyet Gazetesi’nin Ağrı’nın Entelektüel Birikimine Katkıları

BÖLÜM 4 Nûh Peygember, Tufan Hadisesi, Nûh’un Gemisi,

Cûdî Dağı ve Klasik Türk Edebiyatımızdaki Yansımaları

BÖLÜM 5 93 Harbi Sonrası Osmanlı Sınır Güvenliği Merkezi

Olarak Karakilise (Ağrı)

BÖLÜM 6 Uşakov’un Bayezid ve Çevresine Dair Gözlemleri

BÖLÜM 7 Ağrı’da Eğitim (1923-1960) Faaliyetlerine İlişkin Genel Bir Değerlendirme

BÖLÜM 8 Kur’ân-ı Kerîm’de ve Râzî, Elmalılı, Nâbulsî Tefsirlerinde

Hz. Nûh (as) Kıssası, Gemi, Tufan ve Cûdî Dağı

BÖLÜM 9 Doğubayazıt Ahmed-i Hâni Kent Müzesinde Sergilenen

Eserlerden Hareketle Yörenin Somut Olmayan Kültürel Mirasını Yorumlayabilmek

BÖLÜM 10 Nuh Sûresi’nin Kıraat-ı Aşere Bağlamında Değerlendirilmesi

BÖLÜM 11 Cudi ve Ararat İsimlerinin Arap Dilindeki Etimolojik

Yapısı ve Anlamlarına Genel Bir Bakış

BÖLÜM 12 Nuh Tufanına Dair İzleri Uydu Görüntüleri ile

Tespit Etmek Mümkün Mü?

BÖLÜM 13 Âşık Bahattin Kılıç’ın Şiirlerinde Eğitim ve

Eğitimle İlgili Unsurlar

BÖLÜM 14 Nuh Tufanının Kültürel Sonuçlarının Değerlendirilmesi

BÖLÜM 15 Ağrı Dağı Bölgesi’nde Yabani Bitki ve Sebzeler ile Yapılan Yemekler

BÖLÜM 16 Anılarla Bir Milletvekili: Halis Öztürk

BÖLÜM 17 Jeolojik ve Klimatolojik Bilimsel Araştırmalarda

Nuh Tufanı (Tufan Hipotezi)

BÖLÜM 18 Nuh Tufanı’nın Ukrayna Folklor Eserlerindeki Yansımaları

Üzerine Edebi Bir Değerlendirme

BÖLÜM 19 Osmanlı’nın Son Dönemlerinde Yapılan Kürdoloji

Çalışmaları -Molla Mahmut El-Bazidî ve Aleksandre Jaba Örneği

BÖLÜM 20 Ağrı İlinin Jeolojik Oluşum Süreçlerinin Ekonomik Faaliyetlere Etkisi ve Bölgenin Deprem Gerçeği

BÖLÜM 21 Nuh’un Gemisine Ait İzlerin Varsayıldığı Düşünülen Bölgeye Dair Görüşler

BÖLÜM 22 Rus İşgali ve “Kurtuluş Savaşı” Yıllarında Ağrı ve

Doğubayazıt’ta Rus ve Ermenilerin Müslüman Halka Yönelik Katliamı (1919-1922)