Selanikli Ali Rıza Efendi 1841-1886 (Atatürk’ün Babası)

Selanikli Ali Rıza Efendi 1841-1886 (Atatürk’ün Babası)

45 yıllık yasamına türlü badireler sıgdıran Selanikli Ali Rıza Efendi’nin tarihi bir karakter olmasına vesile olan tek hususiyet Mustafa’nın (Atatürk) babası olmasıdır. Oglunun Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurucu lideri olması, Ali Rıza Efendi’yi baba kimliginden alıp tarihi bir karakter haline getirmistir. Böylelikle ona duyulan ilgi neticesinde ailesi ve soyu, akademik çalısmalara konu edinmistir. Öyle ki Ingiltere, Fransa, Amerika, Rusya gibi önemli ülkelerdeki arastırmacılar, Ali Rıza Efendi ve ailesi hakkında arastırmalar yapmıslardır. Ali Rıza Efendi’nin hayatıyla ilgili dönüm noktası bize göre, Zübeyde Hanım ile yaptıgı evlilik ve Mustafa’nın dogumu olmustur. Zor bir sürecin yansıması olarak karsımıza çıkan bu çi_ in aile hayatı Osmanlı-Sırp Savası (1876-1877) ve 93 Harbi adı verilen Osmanlı-Rus Harbi’nin (1877-1878) çalkantılı yıllarına denk gelmektedir. 19. yüzyılda Selanik ve civarında yasanan sancılı günler bu evliligin kaderini sekillendirmistir. Balkanlar’da asayis ortamının bozulması ve çetecilik faaliyetleri Ali Rıza Efendi’nin is ve aile hayatını etkilemis, istifası ile i_ asındaki en önemli gerekçe olmustur. Yasadıgı sıkıntılara dayanamayan Ali Rıza Efendi 23 Mayıs 1886 tarihinde 45 yasında Selanik’te vefat etti ve aynı sehirdeki Hortacı Camii’ne defnedildi. Vefatı üzerinden yıllar geçmesine ragmen derli toplu müstakil bir eser yazılamayan Ali Rıza Efendi hakkında tarafımızca hazırlanan ve alanında ilk olan elinizdeki bu eser, onun yasamına bir pencere açmaktadır. Günesin önündeki perdeyi aralamak okuyucuların gayretine bırakılmıstır. Hayatı, yasadıkları ve ailesiyle tarihi bir sürecin parçası olan Ali Rıza Efendi, tarihin kaydettigi en önemli aile babaları içerisindeki yerini böylelikle almıstır.