Mazide Kalan Tarsus

TANITIM YAZISI

Baş döndürücü bir çağda yaşıyoruz. Her şey çok çabuk değişiyor ve eskiyor. Bu değişimden yaşadığımız şehirler de nasibini alıyor. Asırların ve nesillerin birikimiyle ortaya çıkan eserler, hatıralar ve değerler bir anda yok olabiliyor. Tarsus, değişimden en çok etkilenen ve zarar gören kadim şehirlerden biri. Tarsus, yüz yıl içinde o kadar değişmiş ve dönüşmüş ki her kuşak farklı bir şehre gözünü açmış. İnsanlar, bir önceki neslin anlattıklarını anlayamaz duruma gelmiş. Bu durum, kültürün birikim meselesi olduğunu bilen ve bu uğurda çaba sarf eden insanlar için üzücü ve endişe verici bir mesele. Halkımız ise günlük meseleler ve geçim derdiyle meşgul olduğu için bunun farkında değil.

İÇİNDEKİLER

Takdim

Önsöz

Giriş

BİRİNCİ BÖLÜM

ZAMANA DİRENEN VE YOK OLAN MİRAS

İLKÇAĞ ESERLERİ

Donuktaş

Gözlükule

Altından Geçme (Roma Hamamı)

ROMA DÖNEMİ ESERLERİ

Baç Köprüsü

Kaleler ve Kaleiçi Mahalleler

Kleopatra (Deniz Kapısı)

Kuzey Kapısı (Zafer Tâkı)

St. Paul Kilisesi

Rum Ortodoks Kilisesi

RAMAZANOĞULLARI BEYLİĞİ ESERLERİ

Ulucami (Câmi-i Nûr)

Kırkkaşık Bedesteni

OSMANLI ESERLERİ

Hükümet Konağı

CAMİLER VE MESCİDLER

Makâm-ı Şerif Camii

Küçük Minare (Melik Tahir) Camii

Tahtalı Cami

Câmi-i Cedîd (Hal, Miralay Ahmed Bey) Camii

Eshâb-ı Kehf Mescidi

Niyazi Efendi Mescidi

Afgan Mescidi

MEZARLIKLAR

Yok Edilen Hafıza: Yılancık Mezarlığı

Kiliseler

Meryem Ana Kilisesi

Hamamlar

Çeşmeler

Hanlar

TÜRBELER

Mencik Baba Türbesi

Muhammed Nureddin Türbesi

Hz. Şit Türbesi

Duâtepe Türbesi

Bilâl-i Habeşî Makamı

ZÂVİYE VE TEKKELER

Afgan Tekkesi

Çarşılar ve Pazarlar

MEDRESE VE MEKTEPLER

Sıbyan Mektepleri

Medreseler

Modern Eğitim Kurumları

Tarsus Rüşdiyesi

Azınlık Okulları

Yabancı Okullar

ESKİ MAHALLELER VE KÖYLER

TARSUS BELEDİYESİ

Eski Belediye-Halkevi Binası

TARİHÎ FABRİKALAR

Mavromati Fabrikası

Rasim Dokur Fabrikası

TARİHİ BİNALAR

Ebuşuş Efendi Konağı

Pratik Kız Sanat Okulu

İstasyon Binası

Tarsus Gurebâ (Memleket) Hastanesi

Tarsus Ticaret ve Sanayi Odası

Eski Hal Binası

Eski Adliye Binası

Yeşiltepe (İtfaiye Tepesi)

Eski Ziraat Bankası

Eski İş Bankası Binası

Eski Osmanlı Bankası Binası

Un Değirmenleri

Dingler

Sadık Paşa Konağı

Kütüphaneler

Eski PTT Binası

İKİNCİ BÖLÜM

SOSYAL HAYAT, KAYBOLAN MESLEKLER, UNUTULAN YÜZLER

KIŞLIK VE YAZLIK SİNEMALAR

Şar Sineması

Aile Sineması

Saray Sineması

Yeni Sinema

Kent Sineması

KONSERLER VE TİYATROLAR

PİKNİK ALANLARI (SAHREYE GİDİŞLER)

Karabucak Ormanı

Pompa Piknik Alanı

Baraj Piknik Alanı

Eshâb-ı Kehf Ziyareti

Plaj Gezisi

Bayram Yeri

Ramazan Yardımları

BÜYÜK CADDELER

Atatürk Caddesi

Cengiz Topel Caddesi

Eski Hal Caddesi

Adana Caddesi

Mersin Caddesi

Diğer Küçük Caddeler

KAYBOLAN VE YAŞAYAN MESLEKLER

Kerusacılar (Paytoncular)

Boyan ve Boyancılar

Berberler

Palancılar ve Semerciler

Bakırcılık ve Kalaycılık

Köşkerlik ve Yemenicilik

Çilingirlik

Nalbantlık

Demircilik

Dökümcülük

Sandıkçılık

Saraçlık

Tahin Masereciliği

Boltaç Zeytinyağı Masarası

Yol Tozu Getiren Arabacılar

TARSUS’TA TEMÂYÜZ ETMİŞ KİŞİLER

Hancı Abdo Olayı

Mehmed Ziya Bey

Buharalı Abdullah Aker Hoca

Nureddin Nemenganî

Abdülmecit Özfırat Hoca

Prof. Dr. Orhan Cavit Tütengil

Şair Refet Körüklü

Celal Kargılı

İlhan Egemen Darendelioğlu

Ali Güngör

Kasım Gülek

Dr. Hüsnü Erdem

Dr. Mehmet Gülsayın

Dr. Hayri Altay

Şadi Eliyeşil

Tarsus Hayırlar Yaptırma Derneği

Mahmut Şevket Kutkan

Nâfiz Türker

Kasım Ekenler

M. Abdurrahman Barutçu ve Ailesi

Arap Hasan Ülkü

Lütfi Oğuzcan

Adile Hala

Yahya Turhan

Enis Alpaytaç Hoca

Türkistanlı Hacı Yoldaş

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

HATIRALAR ARASINDA TARSUS

Löp Löp Suphi

Rabah Efendi

Röntgenci Dr. Ahmet Erçin

Keklik ve Mukallitler

Şehit Pilot Şükrü Öztürk

Saka Mehmet

Hayyo Oğlu

Kayserili Mehmet Emmi

Mahalle Bakkalları

Hayrat Çeşmeler

Bulgur Dingi ve Meydanı

Mahallemizdeki İlginç Kişiler ve Olaylar

Sonuç

Kaynaklar

Özgeçmiş